Η φωτογραφία ντοκουμέντου δεν είναι hobby. Είναι μαρτυρία…

Όσοι παρακολουθούν τη δουλειά μου, ίσως να έχουν κουραστεί να με ακούνε να μιλάω για το πόσο σημαντικό είναι το τυπωμένο χαρτί. Το λέω «Απόδειξη Πρόθεσης». Ότι δεν είμαι εκεί για να “κλέψω” στιγμές, αλλά για να συνδεθώ. Για να εξηγήσω γιατί είμαι εκεί.

Η φωτογραφία ντοκουμέντου χρειάζεται κάτι περισσότερο από κάμερα. Χρειάζεται παρουσία.

Κι αυτό το αποδεικνύεις καλύτερα με κάτι χειροπιαστό. Όχι με το κινητό. Όχι με ένα Instagram προφίλ. Ένα μικρό booklet, με φωτογραφίες μου, τις λέω «Οδηγούς Πεδίου». Τους δείχνω σε ανθρώπους πριν φωτογραφίσω, για να τους εξηγήσω ποιος είμαι, τι κάνω — και κυρίως, τι δεν κάνω.

Για μένα, το να είσαι φωτογράφος ντοκουμέντου σήμερα είναι πιο δύσκολο από ποτέ.

Πριν 20 χρόνια, το να κρατάς μια κάμερα στο χέρι σου άνοιγε πόρτες. Τώρα, σε κοιτάνε με καχυποψία. Τα social media τα διέλυσαν όλα αυτά. Η πρόσβαση έγινε εμπόδιο. Η εμπιστοσύνη έγινε εξαίρεση. Και η φωτογραφία ντοκουμέντου, αυτό το στιλ που θέλει χρόνο, ανθρώπινη επαφή και επιμονή, αρχίζει να χάνεται.

Κι όμως, αυτό είναι το μόνο που θέλω να κάνω. Αυτό συνεχίζω να κυνηγάω.

Η ταινία που ακολουθεί τον Jeffrey Stockbridge στο Κένσινγκτον της Φιλαδέλφειας, μιλάει ακριβώς για αυτό. Μια περιοχή-γκέτο, παρατημένη από την πολιτεία. Εδώ και δεκαετίες, το κέντρο της κρίσης οπιοειδών στις ΗΠΑ. Ο Jeffrey πέρασε χρόνια φωτογραφίζοντας εκεί. Όχι για να σοκάρει. Αλλά για να δείξει αυτό που οι άλλοι κάνουν πως δεν βλέπουν.

Και το έκανε. Όχι με φωνές. Αλλά με σιωπηλές, δυνατές εικόνες. Το έργο του δεν είναι εύκολο. Ούτε ωραίο. Είναι βαρύ, ωμό, ανθρώπινο. Και αποτυπώθηκε σε ένα φωτογραφικό βιβλίο που είναι ντοκουμέντο από μόνο του. Πέρασε από δρόμους, από συναντήσεις, από στούντιο, μέχρι και από το περιοδικό TIME.

Αυτό είναι φωτογραφία ντοκουμέντου. Όχι «content». Όχι «stories» με μουσικούλα. Είναι η πραγματικότητα, όπως είναι. Και δεν καταπίνεται εύκολα.

Ο άνθρωπος φυσικά ξέρει να φωτογραφίζει. Ξέρει φως, ξέρει κάδρο, ξέρει ρυθμό. Αλλά αυτή δεν είναι δουλειά για «φωτογράφους του Σαββατοκύριακου». Θέλει υπομονή. Θέλει να μπεις, να μείνεις, να γίνεις μέρος. Κάτι που ελάχιστοι είναι διατεθειμένοι να κάνουν. Γι’ αυτό και βλέπουμε τόσο λίγο τέτοιο έργο — ειδικά στον Ελλαδικό χώρο, που ακόμα αντιμετωπίζουμε το ντοκουμέντο σαν κάτι «περίεργο».

Το σημαντικότερο; Αυτό το έργο έχει ιστορία. Δεν είναι για τον Jeffrey. Είναι για τους ανθρώπους που φωτογράφισε.

Κι αυτό είναι η βασική διαφορά ανάμεσα σε ένα έργο βασισμένο σε ιστορία, και ένα έργο βασισμένο στο «εγώ» του φωτογράφου.

Και τα δύο έχουν θέση. Αλλά δεν είναι το ίδιο πράγμα…